فرشته‌شناسی، از نگاه فیض کاشانی و شیخ اشراق
ناموجود
فهرست:
مقدمۀ ناشر 11
تقریظ حضرت آیت الله امامی کاشانی (حفظه الله) 12
تشکر و تقدیر: 14
مقدمه: 15
فرشته‌شناسی؛ راه برون‌رفت از بن‌بست فرهنگ مدرن 15
1.دوگانه‌انگاری عقلانیت و معنویت 16
2. دوگانه‌انگاری ایران و اسلام 17
فرشته‌شناسی، به مثابۀ مسیر آشتی دوگانه‌ها 18
فرشته شناسی حکیمانه و رفع مشکل مادی مجرد بودن فرشتگان 18
روش پژوهش 19
فصل اول: 21
زندگی‌نامه شیخ شهاب‌الدین سهروردی و مولا محسن فیض کاشانی 21
گفتار اول: زندگی‌نامه شیخ شهاب‌الدین سهروردی 22
1.تولد و حیات سهروردى 23
2.حکمت اشراق 25
3.حماسه‌ای عرفانی 26
4.منابع حکمت اشراق 26
الف. حکمت ایران باستان 27
ب. حکمت یونان 28
ج. عرفان 28
د. قرآن 29
5.شهادت و دلیل آن 30
6.آثار سهروردی 32
گفتار دوم: زندگی‌نامه مولامحسن فیض کاشانی 34
1.تولد و حیات مولا محسن فیض 34
2.دیدار با ملاصدرا 37
3.منابع فیض 39
الف. آیات و روایات 39
ب. عقل و اندیشه‌های فلسفی 39
ج. اندیشمندان پیشین 42
فصل دوم: 44
فرشته‌شناسی نزد شیخ اشراق و فیض کاشانی 44
گفتار اول: مقدمات فرشته‌شناسی شیخ اشراق 45
سرآغاز سخن 45
1. نور پایۀ حکمت نورانی اشراقی 46
2. خودشناسی، سرآغاز فرشته‌شناسی 49
3. فیاضیت نور 51
4. بداهت نور 52
5. تشکیک نوری 52
6. محبت و قهر 54
7. اشراقات جوهری 56
گفتار دوم: ماهیت ملائکه 58
1. جسمانی بودن فرشتگان 59
2. نظر بت‌پرستان و مجوس 64
3. غیرجسمانی بودن فرشتگان 65
1. 3: نظریۀ مسیحیان 65
2. 3: نظر اهل حکمت (تجرد از ماده) 66
گفتار سوم: مراتب فرشتگان نزد فیض و شیخ اشراق 73
1. مبدأ علم فرشتگان 73
2.ملائکۀ مهیم 78
توضیحات حکیم الهی میرزاهاشم اشکوری در باب مرتبۀ فرشتگان مهیم 80
ویژگی‌های ملائکۀ مقرب از دید فیض 83
الف. مبتهج به ذات حق 83
ب. غرق در محبت الهی 83
3. نور اقرب، اول نور صادر از نورالانوار در نظام اشراقی 84
4. عالم فرشتگان مقرب الهی (انوار قاهرۀ طولی) 87
فیض و ملائکۀ عقلیه 89
اسامی متعدد ملائکۀ عقلیه از نگاه فیض 90
5.عالم فرشتگان عقلی متکافئه (انوار قاهرۀ عرضی) 94
6.عالم فرشتگان مثالی (عالم مثال) 96
7.عالم فرشتگان در عالم مادون 96
الف- فرشتگان فلکی 97
ب.فرشتگان موکل عالم ماده 98
کثرت ملائکۀ مدبر 101
طاعت فرشتگان از اوامر الهی 102
همراهی عالم مجردات و عالم ماده در فرشتگان مدبر 104
8.نفس انسانی، آخرین مرتبۀ فرشتگان 109
ملائکۀ نگهبان انسان (معقّبات ) 111
الهام و وسوسه 113
انسان‌هایی که شیطان یا فرشته می‌شوند 118
فاعلیت فرشتگان و توحید افعالی 120
تأثیرات فرشته‌شناسی فهلویون بر شیخ اشراق 125
گفتار چهارم: عالم مثال و توجیه فلسفی صفات جسمانی ملائکه 135
لا ینحل ماندن توجیه بال فرشتگان 136
عالم فرشتگان نیمه‌مجرد و نیمه‌مادی(عالم مثال منفصل) 140
عالم مثال، برزخ میان عالم عقل و ماده 141
دلایل اثبات عالم فرشتگان مثالی 146
برهان اول: استقلال صور حسی و خیالی 146
برهان دوم: برهان امکان اشراف 147
برهان سوم: لزوم عالمی میانه در هستی شناسی فلسفی 150
نگاه عرفانی به آیات و روایات 151
مثال‌هایی از تمثلات برزخی و مثالی 154
مؤیدات روایی عالم مثال 157
ثمرات عالم مثال 160
گفتار پنجم : فرشتۀ وحی نزد شیخ اشراق و فیض کاشانی 161
1.معانی لغوی و اصطلاحی وحی و الهام 162
2.دید فلسفی شیخ اشراق به فرشتۀ وحی 163
3.کیفیت ادراک وحی 165
الف. فرشتۀ وحی در فلسفۀ فارابی 166
ب. فرشتۀ وحی در فلسفۀ ابن‌سینا 168
ج. فرشتۀ وحی در فلسفۀ سهروردی 172
د. فرشتۀ وحی نزد مولا محسن فیض کاشانی 174
گفتار ششم : صفات فرشتگان نزد فیض و شیخ اشراق 184
الف. فراوانی ملائکه 185
ب. تقرب و نزدیکی به خدا 187
ج. عصمت از گناه و عصیان‌ورزی 187
د. قوّت بسیار 188
ﻫ . تسبیح دائمی حق تعالی 189
و. غذا نمی‌خورند و ازدواج ندارند 189
ز. دوری از خواب و سستی 190
ح. مقام معلوم ایشان 191
ط. ذلیل بودن در برابر حق تعالی 192
فصل سوم: 193
نتایج تطبیقی آرای شیخ اشراق و فیض کاشانی 193
گفتار اول: نقش و ضرورت فرشته‌شناسی 195
1.نقش فرشته‌شناسی در خداشناسی 195
2.نقش فرشته‌شناسی در تبیین نبوت 199
3.نقش فرشته‌شناسی در وحدت ادیان 202
4. نقش فرشته‌شناسی در معرفت‌شناسی 203
5.نقش فرشتگان در انسان‌شناسی 203
6.نقش آشنایی با فرشتگان در الهی شدن زندگی 205
گفتار دوم: وحدت وحی و عقل و شهود نزد فیض کاشانی و شیخ اشراق 208
1.برائت از علم و عرفان منقطع از وحی الهی 208
2.نقل، میزان صحت یافته‌های عقلی 210
پایان سخن 215
نمایه ها 222
مدرسه‌عالی شهید مطهری بر اساس رسالت خود در تربیت طلاب و پژوهشگران آشنا با معارف اصیل اسلامی، خود را موظف می‌داند تا با عرضۀ تحقیقات و پژوهش‌های طلاب و دانشجویان جوان، آن‌ها را برای جهاد علمی آماده‌تر سازد تا بتوانند گام‌های محکم‌تر و بالاتری را در آینده در کشف و معرفی اسلام راستین و علوم حقیقی بر دارند. در همین راستا، انتشارات مدرسه‌عالی شهید مطهری تصمیم به انتشار رساله‌ها و پایان‌نامه‌های برگزیده خود دارد تا ماحصل کار علمی طلاب و دانشجویان در معرض داوری و استفاده عموم قرار گیرد. سرکار خانم دکتر مهناز کهندانی از فضلا و طلاب کوشای مدرسه‌عالی شهید مطهری با نگارش رسالۀ «فرشته‌شناسی، از نگاه فیض کاشانی و شیخ اشراق» سعی در پژوهش دربارۀ یکی از موضوعات مطرح فلسفی و مذهبی داشته که می‌تواند در مباحث فرهنگی روز نیز مفید باشد. شیخ اشراق و ملا محسن فیض کاشانی هر دو از اندیشمندان بزرگ ایران‌زمین‌اند که سهمی بسزا در بنای فکری فرهنگی ما داشته‌اند و لذا سعی در شناخت هرچه بیشتر آن‌ها و اندیشه‌هایشان شایسته و بایسته است. استاد راهنمای رساله حضرت آیت‌الله امامی کاشانی (مدظله‌العالی) و استاد مشاور آن، آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد بوده‌اند. همچنین داوری و ارزیابی این اثر برای چاپ بر عهده سرکار خانم دکتر حدیث رجبی، از فارغ‌التحصیلان و عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا بوده است. این رساله برای تبدیل به کتاب، تغییرات عمده‌ای داشته و بخش‌هایی آن افزوده شده و بخش‌هایی تغییرات اساسی داشته است.