خلع
ناموجود
طلاق خلع مبتنی بر کراهت زوجه و در قالب بذل فدیه و قبول این بذل از سوی زوج انجام میگیرد. نسبت به این نوع از طلاق بحثهای ماهوی و شکلی متعددی وجود دارد که هم آرای فقها دربارۀ آنها متفاوت است و هم در قانون به آنها پرداخته نشده است. تحقیق حاضر با هدف ارائۀ یک منبع پژوهشی فقهی متقن و مستند در بحث خلع و به انگیزۀ ایجاد همافزایی صاحبنظران عرصههای فقهی و حقوقی برای انجام پژوهشهای فقهی و صرفاً به کمک بررسی انواع منابع دست اول فقهی و تبیین هر یک از ادله و اقوال، سعی کرده است در پایان هر تتبع فقهی، به یک نتیجۀ مشخص برسد. مسلماً نیل به قانون و اظهار نظر قانونی باید با استناد به رأی مشهور فقها صورت گیرد و از این جهت تلاش حاضر بستر مناسبی برای تتبع حقوقی خواهد بود و میتواند برای حقوقدانان و عهدهداران امر تقنین منبع پژوهش و مطالعه مناسب فقهی قرار گیرد. امید است سؤالات دیگر در موضوع خلع که احیاناً در این تحقیق به آنها پرداخته نشده توسط مخاطبین این اثر تعیین و در اصلاحات و انتشارات بعدی مورد طرح و پاسخدهی قرار گیرد و تدریجاً این نوشتار بتواند به تحقیقی جامع در بحث خلع تبدیل شود.
سخن ناشر .................................................................................................... 9
مقدمه .......................................................................................................... ۱۱
فصل اول: آشنایی با خلع .......................................................................... ۱۳
مفهوم خلع ................................................................................................. ۱۴
معنای لغوی خلع ........................................................................................ ۱۴
معنای اصطلاحی خلع ................................................................................ ۱۴
ادلۀ مشروعیت خلع ................................................................................... ۱۶
آیات ............................................................................................................ ۱۶
روایات ........................................................................................................ ۱۷
اجماع ......................................................................................................... ۱۸
عقل ............................................................................................................ ۱۸
حکم تکلیفی خلع ...................................................................................... ۱۹
رأی به وجوب خلع ..................................................................................... ۱۹
رأی به استحباب ........................................................................................ ۲۰
ماهیت خلع (فسخ نکاح یا طلاق) ............................................................ ۲۳
رأی به فسخ بودن خلع ............................................................................. ۲۳
رأی به طلاق بودن خلع ............................................................................. ۲۵
فصل دوم: شرایط وقوع خلع ..................................................................... ۳۱
شرط اول وقوع خلع: اهلیت طرفین ......................................................... ۳۲
۱ - شرایط خالع ......................................................................................... ۳۲
ادلۀ عدم اشتراط حجر ............................................................................. ۳۳
۲ - شرایط مختلعه .................................................................................... ۳۶
دلالت آیۀ ۲۲۹ بقره برای شرط کراهت .................................................... ۳۹
دلالت روایات برای شرط کراهت ............................................................... ۴۱
آثار فقهی شرط کراهت............................................................................. ۴۵
شرط دوم وقوع خلع: شرایط فدیه در خلع ............................................. ۵۸
معنای لغوی فدیه ...................................................................................... ۵۸
معنای اصطلاحی فدیه ............................................................................... ۵۹
۱ - مقدار فدیه .......................................................................................... ۵۹
۲ - نوع فدیه ............................................................................. ................ ۶۰
۳ - روایات مربوط به فدیه ........................................................................ ۶۱
۴ - معلوم بودن فدیه ................................................................................ ۶۲
۵ - برخی مقررات فدیه در خلع .............................................................. ۶۵
شرط سوم وقوع خلع: انشای صیغۀ خلع .................................................. ۸۰
۱ - اکتفا به صیغۀ خلع یا لزوم اتباع به طلاق ........................................... ۸۰
بررسی روایات ............................................................................................ ۸۱
۲ - طلاق یا فسخ بودن خلع در صورت عدم اتباع طلاق ........................ ۸۶
۳ - اجرای خلع به صیغۀ «آنت طالق بکذا» بدون لفظ خلع ................... ۸۸
۴ - لزوم مراعاة صورت معاوضی در انشای خلع ...................................... ۸۹
۵ - لزوم قبول زوجه به دنبال صیغۀ زوج و لزوم فوریت این قبول ......... ۹۰
۶ - معاطات در خلع ................................................................................... ۹۱
۷ - شرایط انشای صیغۀ خلع ................................................................... ۹۴
طلاق به عوض ............................................................................................ ۹۶
فصل سوم: مسائل خلع ............................................................................. ۱۱۱
تقاضای طلاق به عوض .............................................................................. ۱۱۲
انشای خلع بدون اتباع به صیغۀ طلاق .................................................... ۱۱۳
درخواست خلع از سوی زوج ................................................................... ۱۱۴
لزوم فوریت در قبول خلع از سوی زوج .................................................. ۱۱۵
رجوع زوجه در فدیه ................................................................................ ۱۱۷
شرط علم زوج به حق بر رجوع برای صحت رجوع زوجه به بذل ........... ۱۲۱
تحقق حقوق مطلقۀ رجعیه به دنبال رجوع از بذل ................................ ۱۲۳
تزویج خواهر مختلعه و زوجۀ چهارم قبل از رجوع مختلعه .................. ۱۲۴
تأثیر رجوع به بخشی از بذل در جواز یا عدم جواز رجوع زوج ............. ۱۲۶
شرط رجوع زوج در ضمن خلع ............................................................... ۱۲۸
شرط حق رجوع زوج در طلاق به عوض .................................................. 1۳۰
مخالعۀ ولیّ (ابوالزوجه) ............................................................................ ۱۳۱
وکالت در اجرای خلع .............................................................................. ۱۳۳
فهرست منابع .......................................................................................... ۱۳۷
مدرسهعالی و دانشگاه شهید مطهری بر اساس رسالت خود در نشر معارف اصیل اسلامی، بر آن است تا افقهای تازهای از اندیشه و علوم ریشهدار اسلامی به جامعه امروز عرضه کند تا بابی نو در اجرای آنها و تمدنسازی نوین اسلامی گشوده شود. فقه یکی از مهمترین علوم اسلامی است که حضور آن در جایجای زندگی مذهبی شیعیان سبب گردیده تا بیشترین مطالبات از مراکز علمی دینی، تحلیل و بهروزرسانی مسائل فقهی و موضوعات مربوط به آن باشد تا بتوان به مسائل و مشکلات جامعه در سطح خرد و کلان پاسخ داد. در همین راستا، انتشارات مدرسهعالی شهید مطهری تصمیم به انتشار کتبی فقهی پویا دارد که بتواند جوابگوی نیازهای معرفتی نسل جدید باشد.
سرکار خانم دکتر کبری پور عبدالله، از اساتید و محققین کوشا و مبتکر، با نگارش کتاب «خلع» و واکاوی و تحقیق در ابعاد مختلف آن، سعی در عرضۀ فقه جواهری به نحو کاربردی داشتهاند که اینک در پیش روی شماست.