تحلیل و تبیین طبیعت به مثابه امر مقدس و تأثیر آن بر مسئله بحران محیط‌زیست با تکیه بر دیدگاه‌های سید حسین نصر و تی‌هار دشاردن
- رشته تحصیلی
- کلام اسلامی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- دانشگاه شهید مطهری (ره)
- شماره ساختمان محل ارائه
- ساختمان آموزش
- نام کلاس محل ارائه
- سالن کنفرانس
- تاریخ دفاع
- ۲۸ بهمن ۱۴۰۳
- ساعت دفاع
- ۱۷:۳۰
- چکیده
-
نوع نگاه رهبران ادیان به طبیعت و مشارکت و مساهمت آن‌ها در بحران‌های محیط زیستی، یکی از چالش‌های اساسی طرح شده در عصر حاضر در گفتگوهای بین ادیانی بوده و الهی‌دانان را بر آن داشته تا در پی بازخوانی نگاه ادیان به طبیعت و نسبت آن در رابطه با خدا و انسان برآمده و در نقد «الهیات طبیعی»، خوانش‌های جدیدی همچون «الهیات طبیعت» را ارائه دهند.
بر اساس یافته‌های این پژوهش، برخی خوانش‌ها از ادیان توحیدی در باب طبیعت عموماً با نگاه تبعیض‌آمیز و کوچک شمارنده فلسفه یونان (به‌ویژه افلاطون و ارسطو) در نسبت جهان مادی با جهان مجرد شکل گرفته، و موجب آن شده است که در طول قرون، با تخفیف طبیعت، بر تسلط و تملک انسان بر آن صحه گذاشته شود. علاوه بر آن، هر آنچه مادی و طبیعی بوده وجهی از نقصان و شر تلقی شده و سعادت بشریت در گرو دوری گزینی و طرد طبیعت (دنیا) دانسته شده است. تیار و نصر در این بین، ضمن تأکید بر ضرورت احترام به طبیعت و حفظ تعادل میان خدا، انسان و محیط‌زیست، به دو رویکرد غیر-الهیات طبیعی؛ یعنی الهیات طبیعت و قدسی بودن طبیعت راهنمایی نموده‌اند. در این پژوهش، ضمن بررسی دیدگاه‌های پیرتیار دشاردن، الهی‌دان و دیرینه‌شناس فرانسوی، و سید حسین نصر، فیلسوف و الهی‌دان ایرانی، به تشابه و تفاوت نگاه این دو در پاسخ به چالش طرح شده در نسبت خدا، انسان و طبیعت پرداخته و زاویه دیدگاه ایشان را با الهیات طبیعی روشن خواهیم ساخت.
-
واژگان کلیدی: خدا و طبیعت، الهیات طبیعت، ماهیت قدسی طبیعت، نگاه دین به طبیعت، تیار دشاردن، سید حسین نصر.
- Abstract
-
The view of religious leaders on nature and their participation and contribution to environmental crises is one of the fundamental challenges posed in contemporary interreligious dialogues, prompting theologians to seek a re-reading of religions' views on nature and its relationship with God and humanity, and to offer new interpretations such as "Theology of Nature" in critique of "Natural Theology."
Based on the findings of this research, some interpretations of the Abrahamic religions regarding nature are generally formed with a discriminatory and dismissive view of Greek philosophy (especially Plato and Aristotle) in the relationship of the material world to the abstract world, leading to the validation of human domination and ownership over nature throughout the centuries by diminishing its value.
Furthermore, anything material and natural has been considered a form of deficiency and evil, and humanity's happiness has been deemed dependent on distancing and rejecting nature (the world). Meanwhile, Tillich and Nasr, while emphasizing the necessity of respecting nature and maintaining balance among God, humanity, and the environment, have guided us towards two non-natural theological approaches: the Theology of Nature and the sacredness of nature. In this research, while examining the views of Pierre Teilhard de Chardin, a French theologian and paleontologist, and Seyyed Hossein Nasr, an Iranian philosopher and theologian, we will address the similarities and differences in their perspectives in response to the challenge posed in the relationship of God, humanity, and nature, and clarify their viewpoints with natural theology.
-
Keywords: God and Nature, Theology of Nature, Sacred Nature, Religious View of Nature, Teilhard de Chardin, Seyyed Hossein Nasr.