محاربه و افساد فیالارض در قانون مجازات اسلامی و موازین فقهی
- رشته تحصیلی
- فقه و حقوق اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- دانشگاه شهید مطهری (ره)
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۷
- چکیده
-
جرم در حقوق جزای اسلامی، عبارت است از رفتار خلاف دستورات شارع مقدس که خود، مبنای نظم عمومی را تشکیل میدهد و بر این اساس محاربه یکی از جرائم بزرگ و از گناهان کبیره است که به عنوان جرم مستلزم حد، شناخته شدهاست. به علاوه، افساد فیالارض از عناوین مخصوص قرآنی است که محاربه مصداق بارز آن است؛ بنابراین، محاربه عبارت است از رفتاری که منجر به خوف مردم شود و اخافه و ایجاد رعب و وحشت، نوعی افساد فیالارض است.
در حقوق موضوعه ایران برای تشخیص جرم محاربه که به دلیل ضد امنیت بودن و مخالفت با نظام اسلامی و نه به اعتبار خشونت‌آمیز بودن میتواند شباهتی با جرائم سیاسی داشته باشد، از هر دو معیار ذهنی و عینی استفاده گردیده است؛ زیرا گاهی با انگیزه‌ی مرتکب مانند «قصد براندازی نظام» یا «قصد همکاری با دشمن» و گاهی آثار زیان‌بار ناشی از اعمال او موجب تبدیل جرم ارتکابی به محاربه میگردد.
در این نوشتار سعی شده است که تعریف جامع و مانع از جرم محاربه و افساد فیالارض از دیدگاه فقها و حقوق‌دانان ارائه شود و در مواردی نیز به بحث و بررسی محاربه و افساد فیالارض در قانون مجازات اسلامی سابق (مصوب 1370) و قانون مجازات اسلامی فعلی پرداخته شده است.