تصحیح رساله اثبات الواجب ابوالحسن علی ابن احمد ابیوردی
- رشته تحصیلی
- فلسفه و حکمت اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- دانشگاه شهید مطهری (ره)
- تاریخ دفاع
- ۲۹ آبان ۱۳۹۲
- چکیده
-
مسئله اثبات واجب یکی از مهم ترین مسائل مورد توجه اندیشمندان به خصوص متکلمان و فلاسفه بوده است . مؤلف کتاب ابوالحسن بن احمد ابیـوردی از علمـای امامیـه قـرن دهـم هجری مقام و پایه علمی والایی داشته و جامع معقول ومنقول بوده است و از او آثـار متعـددی برجای مانده است . رساله مورد بحث شامل سه بخش (مقدمات بحث، دلایل مؤلف، دلایـل دیگـران ) اسـت .مؤلف در مقدمه به ذکر چهار نکته پرداخته است
1 .ذکر معنای واجب، ممکن و ممتنع و بیـان این نکته که واجب تعالی علت تامه برای وجودش است -2 .ممکن به فاعـل موجـود نیازمنـد است -3 .اگر وجود ممکن از علتش واجب شود موجود میشود -4 .در این قسمت مؤلف بـه سه نکته اشاره کرده است : الف) امکان ممکن دلیل احتیاجش به علت اسـت ب . ) ایـن امکـان برای ممکن لازم است )ج . بقاء ممکن با از بین رفتن علـتش ممتنـع اسـت او. پـس از بیـان و توضیح این مقدمات به ذکر دلایل خود که هدفش از تألیف این رساله بوده است میپـردازد و آ دوازده دلیل بر این مطلب می ورد او. در این دلایل بیان میکند که اگـر واجـب لذاتـه یافـت نشود و موجود در ممکنات منحصر شود تسلسل تا بـی نهایـت و عـدم تنـاهی ممکنـات لازم میآید و به طرق مختلف براهین خود را بیان می .کند مؤلف سپس بـه ذکـر دلایـل دیگـران از جمله ابن سینا و سهروردی در باب این مسئله میپردازد. مؤلف در خاتمه رساله به ذکر و حـل سه شبهه میپردازد . اما در مورد شیوه تصحیح و روند تصحیح متن رساله ابتدا به شناسنامه نسخهها اشاره شده
است و ویژگی نسخهها بیان شده است. سپس به نحوه مقابله نسخهها و انتخاب شـیوه تصـحیح اشاره شده است و بیان شده که به دلیل ویژگی نسخهها تصحیح بر اساس نسخه اصل صـورت نگرفته است ؛ هرچند که به یکی از نسخهها اعتماد بیشتری شده است .