تاریخچه‌ی نظریه‌ی تشکیک وجود
شماره مجلد: ۷ | سال چهارم/ شماره ۱۱ و ۱۲ - تابستان و پاییز ۱۳۸۴ کد مقاله: ۴۷ صفحه: ۱۱۸ - ۹۳
حسین سوزنچی
چکیده:
نظریه‌ی وحدت تشکیکی وجود که به اختصار به «تشکیک وجود» معروف شده، یکی از بحث‌های مهم و درعین‌حال دشوار حکمت متعالیه به شمار می‌آید که در تاریخ تفکر اسلامی، هم خاستگاهی منطقی و هم خاستگاهی فلسفی برای طرح آن عنوان شده است. اکثر حکمای پیرو حکمت متعالیه، خاستگاه اولیه‌ی این بحث را مباحث کلی مشکک در منطق معرفی کرده‌اند، اما برخی مسئله‌ی تقدم و تأخر در فلسفه و حتی بحث تقابل واحد و کثیر را جزء ریشه‌های فلسفی آن می‌دانند. می‌توان گفت که مسئله این است که در واقع چه تفاوتی بین مصادیق مفهوم کلی مشکک وجود دارد؟ در پاسخ به این مسئله دیدگاه‌های فلسفی متفاوتی همانند تشکیک در اعراض، تشکیک در ماهیت، تشکیک در نور و نهایتاً تشکیک در وجود شکل گرفت که در این مقاله به سیر تطور این نظریات می‌پردازیم و در پایان اشاره‌ای به دیدگاه‌های مخالف وحدت تشکیکی وجود نیز خواهیم داشت.
کلمات کلیدی : وحدت وجود، وجود، تشکیک، صدرالمتألهین، وحدت تشکیکی وجود