مقالات: تحولات اخیر در فلسفه‌ی اخلاق

شماره مجلد: ۵ | سال سوم/ شماره ۷ و ۸ - تابستان و پاییز ۱۳۸۳         کد مقاله: ۲۹           صفحه: ۳۲ - ۱۳

Robert L. Arrington

مسعود صادقی علی‌آبادی

چکیده:

در چند دهه‌ی اخیر دو علت موجب روی‌گردانی از فرا اخلاق گردید؛ یکی مشاهده‌ی نقص تحلیل‌های ارائه شده از زبان اخلاق؛ دیگر بیهودگی خاصی که در ره‌یافت تحلیلی نسبت به اخلاق دیده می‌شد. طی این چند دهه نسبت به هر دو این علل واکنش‌هایی صورت گرفت؛ ازجمله نقص‌های موجود در تحلیل‌های ارائه شده از زبان اخلاق، بی‌اعتنایی نسبت به خصایص تجربه‌ی اخلاقی و عدم پایبندی به منطق گفتار اخلاقی روزمره بود که نظریات شناخت‌ناگروانه نمایانگر آن بود. شناخت‌ناگروی- که مدت‌ها دیدگاهی غالب در فرا اخلاق بود- در پی این نقص‌ها حجیت و وثاقت خود را از دست داد و به تدریج جا را برای شناخت‌گروی باز کرد. عقل‌گروی، واقع‌گروی و نسبیت‌گروی مهم‌ترین نظریات شناخت‌گروانه‌ای بودند که مطرح شدند. در واکنش به عدم اهتمام ره‌یافت تحلیلی به مسائل اخلاقی روز به نحو فزاینده‌ای بر حل مسائلی مانند سقط‌جنین و طرف‌داری از حقوق اقلیت‌ها تأکید شد و نظریه‌هایی در باب عدالت مطرح گردید که معروف‌ترین آن‌ها نظریات رالز و نازیک بود.

کلمات کلیدی : فرا اخلاق، زبان اخلاق، اخلاق کاربستی، شناخت‌ناگروی، شناخت‌گروی