نگاهی به آرای جهان‌شناسی و انسان‌شناسی فیثاغوریان
شماره مجلد: ۴ | سال دوم/ شماره ۵ و ۶ - زمستان ۱۳۸۲ و بهار ۱۳۸۳ کد مقاله: ۲۵ صفحه: ۶۹ - ۵۵
مرتضی قرائی گرکانی
چکیده:
فیثاغوریان را می‌توان در دسته‌ی فیلسوفان جان‌شناس (در مقابل فیلسوفان جهان‌شناس) قرارداد. بخشی از تعالیم آن‌ها، تعالیم باطنی است و این امر شاید توجیه‌کننده‌ی اطلاع اندک ما از آرای آن‌ها باشد. رأی فیثاغورس، بنیان‌گذار این مکتب، در باب «اصل اشیا» او را به فیلسوفان الئائی نزدیک می‌سازد. طبق نظر وی اصل اشیا عدد است. از این سخن تفاسیر متعدد و بر آن نقدهای گوناگون شده است. فیثاغوریان برای انسان سنخ‌هایی قائل شده‌اند که برخی آن سنخ‌شناسی را خاستگاه نظریه‌ی سه جزئی نفس افلاطون می‌دانند؛ هرچند باید به تفاوت این دو تفطن داشت و نتایجی را که فیثاغوریان از آن رأی خود در باب غایت حیات انسان و نقش فلسفه در رسیدن به آن غایت مد نظر داشتند، از نظر دور نداشت.
کلمات کلیدی : عدد، فیثاغوریان، اصل اشیا، سنخ‌شناسی انسان، نظریه‌ی سه جزئی نفس