بررسی نقش علم به قانون در حقوق جزا
شماره مجلد: ۱ | سال اول/ شماره ۱ - زمستان ۱۳۸۱ کد مقاله: ۷ صفحه: ۱۷۶ - ۱۵۵
سید منصور میرسعیدی
چکیده:
بر اساس ماده‌ی ۲۰۹ قانون مجازات اسلامی هرگاه مرد مسلمان عمداً زن مسلمانی را بکشد محکوم به قصاص است لیکن ولی زن باید قبل از قصاص قاتل نصف دیه‌ی مرد را به او بپردازد اما قانون‌گذار حکم موردی که مرد مسلمان به طور عمدی بیش از یک زن را به قتل برساند بیان نکرده است. این مقاله در صدد پاسخ‌گویی فقهی به حکم فاضل دیه در قتل دو زن توسط یک مرد می‌باشد و در این راستا دو مطلب عمده را به اثبات رسانده است: ۱- بر اساس عمومات قرآن مثل «النفس بالنفس» زن و مرد در حکم قصاص برابر می‌باشند. ۲- آنچه که بر اساس روایات مستفیضه این عمومات را تخصیص زده است موردی است که مردی تنها یک زن مسلمان را به قتل رساند که قصاص مشروط به ردّ فاضل دیه است اما در مواردی که قاتل بیش از دو زن را بکشد به عقیده‌ی نگارنده تهاتر قهری حاصل می‌شود و در صورتی که اولیای دو زن خواهان قصاص باشند، قاتل بدون رد فاضل دیه قصاص می‌شود.
کلمات کلیدی : علم، قانون، تمییز، فرض قانونی، مسئولیت جزایی