مکتب فلسفی و عرفانی فیض کاشانی

شماره مجلد: ۱۳ | سال هفتم/ شماره ۲۳ و ۲۴ تابستان و پاییز ۱۳۸۷          کد مقاله: ۶۵           صفحه: ۲۳۸ - ۲۰۱

محمدصادق کاملان

چکیده:

معرفت برهانی یا راهی که فیلسوف برای شناخت اشیا طی می‌کند و معرفت‌ وحیانی یا راهی که مؤمنان به ادیان با تمسک به ظواهر متون دینی به آن می‌رسند و نیل و وصول به حقایق از راه سیر و سلوک باطنی، آن‌چنان که عارفان و سالکان‌ به آن دست می‌یابند، راه‌های شناخته و معرفت اشیا است؛ اما جمع میان این راه‌ها و پایبندی به نصوص دینی و برهان‌های عقلی و سیر و سلوک معنوی و اعتقاد به یگانگی آن‌ها چیزی است که در میان عالمان دینی‌ کمتر اتفاق افتاده است به ویژه اگر آن عالم، فقیهی بزرگ با گرایش اخباری در فقه‌ باشد. این اتفاق با همه‌ی ویژگی‌های آن در فیض کاشانی به خوبی جلوه‌گر شده‌ است. وی یکی از معدود عالمان شیعی است که توانسته است میان این سه نحله‌ جمع و سازگاری ایجاد کند. در این نوشتار نشان داده می‌شود که فیض چگونه به‌ این جمع و تلفیق توفیق یافته است.

کلمات کلیدی : برهان، عقل، وحی، معرفت، عرفان، کشف