نظریه‌ی اخلاقی فیض کاشانی و مقایسه‌ی آن با نظریه‌ی غزالی

شماره مجلد: ۱۳ | سال هفتم/ شماره ۲۳ و ۲۴ تابستان و پاییز ۱۳۸۷          کد مقاله: ۶۳           صفحه: ۱۷۰ - ۱۵۱

مهناز قانعی

چکیده:

هدف این مقاله بررسی آرای اخلاقی فیض کاشانی است. آرای اخلاقی‌ فیض تا حد زیادی با نظریه‌ی اخلاقی غزالی مطابقت دارد و این از بررسی دو کتاب بسیار مهم احیاءالعلوم غزالی و محجه البیضاء فیض کاشانی کاملاً مشخص‌ می‌گردد. مکتب اخلاقی غزالی را می‌توان تلفیقی نسبتاً سازگار از اخلاق فلسفی‌ ارائه شده در تهذیب الاخلاق ابن مسکویه، سلوک اخلاقی و عرفانی ارائه شده در آثار عرفای پیشین، به خصوص قوت القلوب مکی و احکام و مفاهیم اخلاقی‌ عرضه شده در کتاب و سنت دانست. نظریه‌ی فیض این تفاوت را دارد که با بهره‌وری از آموزه‌های مکتب امامت، نگاه معتدل‌تر و واقع‌بینانه‌تری از برخی‌ مفاهیم و روش‌های اخلاقی نزد غزالی ارائه می‌دهد.

کلمات کلیدی : قلب، غزالی، فیض، فضایل و رذایل، نظریه‌ی اخلاقی، احیاء العلوم، محجه البیضاء، قوای باطنی