تأثیر آرای حکمای پیشین و مواجهه‌ی ملاصدرا با آنان در بحث حرکت جوهری
شماره مجلد: ۸ | سال چهارم/ شماره ۱۳ و ۱۴ - زمستان ۱۳۸۴ و بهار ۱۳۸۵ کد مقاله: ۵۶ صفحه: ۱۴۰ - ۱۰۷
مریم خوشدل روحانی
چکیده:
از آنجایی که یکی از جنبه‌های مهم شناخت حرکت جوهری، درک بستر و زمینه‌های بروز این نظریه در نزد گذشتگان می‌باشد، در بررسی پیشینه‌ی تاریخی آن، با طرحی اجمالی، آن را نزد گذشتگان از فلاسفه‌ی یونان باستان تا فلاسفه‌ی قبل از صدرالمتألهین بررسی کرده تا به فهم و درک ایشان از چیستی حرکت نائل گردیم. این پژوهش بر این باور است که طرح نظریه‌ی پیشینیان و شناخت چگونگی پیدایش و تحول و بسط نظریه‌ی آن‌ها و نهایتاً پرسش از وضعیت نهایی آن نظریات در تفکر ملاصدرا، نقش مهمی در شکل‌گیری و طرح نظریه‌ی حرکت جوهری در نزد ملاصدرا ایفا می‌کند. در این میان مسئله‌ی اصلی «چگونگی تفسیر حرکت» در تاریخ فلسفه می‌باشد؛ نظریات رقیب (معتقدان به حرکت و منکران آن) چگونه به تحلیل حرکت و سیلان پرداخته‌اند؟ مواجهه‌ی فلاسفه‌ی اسلامی در طول تاریخ با بحث سیلان در عالم طبیعت چگونه بوده است؟ ملاصدرا در مواجهه‌ی تاریخی خود تا چه اندازه با این فلاسفه و اندیشه‌ی ایشان آشنا بوده و چه مقدار تحت تأثیر ایشان قرار گرفته است؟
کلمات کلیدی : حرکت جوهری، سیلان، حرکت، انکار حرکت، شمول حرکت